กรมสรรพสามิต กระทรวงการคลังมีหน้าที่ในการบริหารจัดเก็บภาษีสรรพสามิตจากยาสูบ (ภาษียาสูบ) โดยอาศัยอำนาจบังคับจัดเก็บจากพระราชบัญญัติยาสูบ พ.ศ. 2509ปีหนึ่ง ๆ นำมาซึ่งรายได้ภาษียาสูบเข้ารัฐประมาณ 4 หมื่นล้านบาท ที่ผ่านมา ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดเก็บภาษียาสูบยังอยู่ในวงจำกัด

ผู้บริหารของบริษัท ฟิลิป มอร์ริส โกหกในรัฐสภาอเมริกัน เมื่อวันที่ 14 เมษายน ค.ศ. 1994 ว่า นิโคตินไม่ใช่สารเสพติด และจากเอกสารของบริษัท ฟิลิป มอร์ริส เมื่อปี ค.ศ.1996 ซึ่งบันทึกว่า ผู้ที่เชื่อว่า การสูบบุหรี่เป็นสิ่งเสพติด ไม่มีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ รายชื่อผู้บริหารระดับสูงทั้ง 7 ของบริษัทบุหรี่ในสหรัฐอเมริกา ที่ปรากฏตัวต่อรัฐสภาอเมริกัน

นับเป็นเวลากว่าห้าสิบปีแล้วที่มีรายงานอันตรายจากการบริโภคยาสูบอย่างเป็นทางการ หลังจากนั้นมีการศึกษาอันตรายจากยาสูบอย่างต่อเนื่องและแพร่หลาย และพบว่ายาสูบเป็นสาเหตุการตายก่อนวัยอันควรที่สำคัญผู้บริโภคยาสูบเสมือนหนึ่งมีระเบิดเวลาพกติดตัวตลอดเวลาป ัจจุบันยาสูบคร่าชีวิตมนุษย์อย่างน้อยปีละห้าล้านคนทั่วโลก

กว่า 3 ทศวรรษของการดำเนินงานควบคุมยาสูบของประเทศไทย ส่งผลให้สังคมตระหนักและให้ความสำคัญกับการควบคุมยาสูบเพิ่มมากขึ้นตามลำดับหากแต่ยังคงพบว่า ความก้าวหน้าในด้านการวิจัยเพื่อสนับสนุนการควบคุมยาสูบยังมีค่อนข้างน้อย

เมื่อเดือนกันยายน พ.ศ.2549 ที่ผ่านมาปรากฏข่าวจากหน้าหนังสือพิมพ์หลายฉบับ ลงข่าวผลการวิจัยของอาจารย์มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งว่า การโฆษณาไม่มีผลต่อการบริโภคสุราของเยาวชนแต่อย่างใด การแถลงข่าวผลการวิจัยนี้ ดำเนินการโดยบริษัทนำเข้าสุรา และเกิดขึ้นก่อนหน้ากลุ่มรณรงค์งดเหล้า จะเข้าพบรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขเพื่อขอ

จากการที่มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ ได้นำเสนอกิจกรรม เพื่อมุ่งเน้นให้เยาวชนมีบทบาทในการณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ นับตั้งแต่ปี พ.ศ.2543 เป็นต้นมา ได้แก่ การก่อตั้งชมรมคนรุ่นใหม่ไม่สูบบุหรี่ โครงการพี่สอนน้อง (Teen As Teacher : TAT) และเครือข่ายเยาวชนนักรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ (We Care) ทำให้ครูและนักเรียนที่สนใจ

การป้องกันเด็กและเยาวชนจากการเสพติดบุหรี่เป็นสิ่งที่ประชาคมทั่วโลกด้านการควบคุมการบริโภคยาสูบให้ความสำคัญ ทั้งนี้เนื่องจากงานวิจัยยืนยันว่า การสูบบุหรี่ของวัยรุ่นจะนำไปสู่การติดสิ่งเสพติดและพฤติกรรมเสี่ยงอื่น ๆ ที่ร้ายแรงกว่า นอกเหนือจากปัญหาสุขภาพที่เป็นผลจากการสูบบุหรี่โดยตรง

เอกสารข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อการเลิกบุหรี่และการบำบัดรักษาผู้ติดบุหรี่ขององค์การอนามัยโลกเป็นเครื่องมือที่องค์การอนามัยโลกให้ความสำคัญและเชื่อว่าเอกสารนี้จะเป็นเครื่องมือที่ทันสมัยเพื่อควบคุมยาสูบในศตวรรษที่ 21 ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมการบริโภคยาสูบ (ศจย.) เห็นความจำเป็นที่สังคมไทยควรมีเครื่องมือในการทำงาน