การวิเคราะห์สถานการณ์การบริโภคยาสูบของประชากรไทยนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2534ถึง 2547 ด้วยข้อมูลทุติยภูมิจากการโครงการสำรวจระดับชาติของสำนักงานสถิติแห่งชาติรวมทั้งสิ้น 5 ฐานข้อมูล ประกอบด้วย 4 ฐานข้อมูลจากโครงการสำรวจอนามัยและสวัสดิการในปี พ.ศ. 2534 2539 2544 และ 2546 และ 1 ฐานข้อมูลจากโครงการสำรวจพฤติกรรมสูบบุหรี่และดื่มสุรา

World Health Organization 2004, reprinted 2007  All rights reserved. Publications of the World Health Organization can be obtained from Marketing and Dissemination, World Health Organization, 20 Avenue Appia, 1211 Geneva 27, Switzerland (tel: +41 22 791 2476; fax: +41 22 791 4857;

ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) ก่อเกิดด้วยความตระหนักของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ภาคการเมืองและภาคประชาชนเพื่อการควบคุมยาสูบ ที่เห็นถึงความสำคัญในการจัดต้ังองคฺ์กรภาคปัญญาเพื่อเป็นฐานข้อมูลในการดำเนินการป้องกันและควบคุมปัญหาการบริโภคยาสูบในสังคมไทย

ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบก่อเกิดด้วย ความตระหนักของสานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ภาคการเมืองและภาคประชาชนเพื่อการควบคุมยาสูบ ที่เห็นถึงความสาคัญในการจัดตั้งองค์กรภาคปัญญาเพื่อเป็นฐานข้อมูลในการดาเนินการป้องกันและควบคุมปัญหาการบริโภคยาสูบในสังคมไทย

กรมสรรพสามิต กระทรวงการคลังมีหน้าที่ในการบริหารจัดเก็บภาษีสรรพสามิตจากยาสูบ (ภาษียาสูบ) โดยอาศัยอำนาจบังคับจัดเก็บจากพระราชบัญญัติยาสูบ พ.ศ. 2509ปีหนึ่ง ๆ นำมาซึ่งรายได้ภาษียาสูบเข้ารัฐประมาณ 4 หมื่นล้านบาท ที่ผ่านมา ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดเก็บภาษียาสูบยังอยู่ในวงจำกัด

ผู้บริหารของบริษัท ฟิลิป มอร์ริส โกหกในรัฐสภาอเมริกัน เมื่อวันที่ 14 เมษายน ค.ศ. 1994 ว่า นิโคตินไม่ใช่สารเสพติด และจากเอกสารของบริษัท ฟิลิป มอร์ริส เมื่อปี ค.ศ.1996 ซึ่งบันทึกว่า ผู้ที่เชื่อว่า การสูบบุหรี่เป็นสิ่งเสพติด ไม่มีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ รายชื่อผู้บริหารระดับสูงทั้ง 7 ของบริษัทบุหรี่ในสหรัฐอเมริกา ที่ปรากฏตัวต่อรัฐสภาอเมริกัน

นับเป็นเวลากว่าห้าสิบปีแล้วที่มีรายงานอันตรายจากการบริโภคยาสูบอย่างเป็นทางการ หลังจากนั้นมีการศึกษาอันตรายจากยาสูบอย่างต่อเนื่องและแพร่หลาย และพบว่ายาสูบเป็นสาเหตุการตายก่อนวัยอันควรที่สำคัญผู้บริโภคยาสูบเสมือนหนึ่งมีระเบิดเวลาพกติดตัวตลอดเวลาป ัจจุบันยาสูบคร่าชีวิตมนุษย์อย่างน้อยปีละห้าล้านคนทั่วโลก

กว่า 3 ทศวรรษของการดำเนินงานควบคุมยาสูบของประเทศไทย ส่งผลให้สังคมตระหนักและให้ความสำคัญกับการควบคุมยาสูบเพิ่มมากขึ้นตามลำดับหากแต่ยังคงพบว่า ความก้าวหน้าในด้านการวิจัยเพื่อสนับสนุนการควบคุมยาสูบยังมีค่อนข้างน้อย